పద్యం:
ధౌర్మన్ర్త్యాన్నృపతిర్వినశ్యతి యతిస్సఙ్గత్యుతో లాలనా
ద్విప్రో నధ్యయనాత్కులం కుతనయాచ్ఛీలం ఖలోపాసనాత్|
హ్రీర్మద్యాదన వేక్షణాదపి కృషిః స్నేహః ప్రవాసాశ్రయా
న్త్మైత్త్రీ చాప్రణయాత్సమృద్ధిరనయాత్త్యాగాత్ప్రమాదాద్ధనమ్ ||
తాత్పర్యం:
నిర్లక్ష్యం వల్ల ధనం నశిస్తుంది. ఇంకా చెప్పాలంటే ధనరూపంలో/ సంపద రుపంలో ఉండేవి కొన్ని పలుకారణాల వల్ల నశిస్తాయి. అటువంటి వాటికి కొన్ని ఉదాహరణలు : రాజ్య సంపద నిలిచేది మంత్రి యొక్క మంత్రాంగ నైపుణ్యం చేతనే ! కాని దుర్మంత్రి వల్ల రాజుకు రాజ్యనాశం తప్పదు. ఇట్లే స్త్రీ సంగమం చేత యతులు; లాలింపులు అధికమవడం చేత పుత్రుడు; చెడునడత కలిగిన కొడుకు వల్ల వంశం; దుర్మార్గుల సహవాసం వల్ల సదాచారమ్; వేదాధ్యయనాన్ని నిర్లక్ష్యం చెయ్యడం చేత బ్రాహ్మణ్యం; తరచు పరిశీలిమ్చకపోవడం వల్ల సేద్యం; మద్యపానం వల్ల లజ్జ; అనురాగ లోపం వల్ల మైత్రి; బహుదూరానికి వెళ్ళిపోవడం చేత స్నేహం; నీతి లోపించడం వల్ల సంపద నశిస్తాయి.
వీటన్నిటితో పాటు అపాత్రులకు దానం చెయ్యడం; పట్టించుకోకపోవడం వల్ల ధనం నశిస్తుంది.
.
Poem:
Dhaurmanrthyaannrupathirvinashyathi Yathissaggathyutho Laalanaa
Dhvipro Nadhyayanaathkulam Kuthanayaachcheelam Khalopaasanaath |
Hreermadhyaadhana Vekshanaadhapi Krushih Snehah Pravaasaashrayaa
Nthmaiththree Chaapranayaathsamrudhdhiranayaaththyaagaathpramaadhaadhdhanam ||
Meaning:
The wealth of a king depends on the smartness of his minister. A wicked minister becomes the reason of a loss of a king’s wealth. Even the great sages lose their senses by the union with women, a son becomes useless by too much of pampering, the name of a family is lost by a unworthy heir, a good man can be destroyed by the friendship with wicked people. Brahman rituals can be ruined by ignoring Vedic studies and too much of supervision destroys the harvest. Alcoholism makes man shameless. Friendships are destroyed due to lack of affection and distances. Unethical means destroy fortunes.
.
dhaurmanrthyaannrupathirvinashyathi yathissaggathyutho laalanaa
dhvipro nadhyayanaathkulam kuthanayaachcheelam khalopaasanaath |
hreermadhyaadhana vekshanaadhapi krushih snehah pravaasaashrayaa
nthmaiththree chaapranayaathsamrudhdhiranayaaththyaagaathpramaadhaadhdhanam ||
.
No comments yet.