Composer: Bhartruhari a King of Ujjain, Bhartruhari was the elder step brother of his more renowned sibling, Vikramaditya. His life presents to us a living account of a person’s transformation from a pleasure-loving emperor who had everything at his disposal to a sage who gave us the immortal Shataka trilogy. Bhartruhari was fiercely enamoured of his newly-wedded wife Pingala, a fact which caused Vikramaditya considerable anguish for the elder brother neglected his kingly duties preferring to spend his life in her arms. Pingala on her part conspired and had Vikramaditya thrown out of Ujjain. More...
Poem Abstract:
The generous nature of great people | సుజన పద్ధతిని నిరూపించిన పిదప, సుజనుల పరోపకారత్వాన్ని ఈ విధంగా చాటుతున్నాడు
పద్యం:
భవన్తి నమ్రాస్తరవః ఫలోద్గమై
ర్నవామ్బుభి ర్దూరవిలమ్బినో ఘనాః |
అనుద్ధతా స్సత్పురుషాస్సమృద్ధిభిః
స్వభావ ఏవైష పరోపకారిణామ్ || తాత్పర్యం:
వృక్షములు ఫలముల భారము చేత వినమ్రంగా వంగి ఉంటాయి. క్రొత్తనీరు చేరి మేఘాలు ఆ బరువు చేత, ఆకాశంలో మరీ పై పైన గాకుండా క్రిందుగానే సంచరిస్తుంటాయి. సంపదలు కలిగినప్పటికీ సజ్జనులు గర్వంచేత తమ శిరస్సు ఆకాశానికెత్తి నడవరు. ఈ నమ్రత, క్రిందుగా ఉండటం, గర్వం లెకపోవడం అనెవి పరోపకారులకు సహజ గుణాలు.
మహాత్ములకు పరోపకార లక్షణం స్వభావ సిద్ధం. కనుక వారు ఈ విషయమై కలిగే కష్టాల్ని కష్టంగా తలవరు. ఈ దేహం ఉన్నది పరోపకారం కోసమే అనుకొనే స్వభావం వారిది. ఇటువంటి లక్షణాన్నే ఫలవృక్షాలు, నదులు, గోవులు కలిగి ఉంటాయనే పై ప్రమాణ శ్లోకాన్నిక్కడ సందర్భాన్ని బట్టి అన్వయించుకోవచ్చు !
.
Poem:
Bhavanthi Namraastharavah Phalodhgamai
Rnavaambubhi Rdhooravilambino Ghanaah |
Anudhdhathaa Ssathpurushaassamrudhdhibhih
Svabhaava Evaisha Paropakaarinaam || Meaning:
A fruit bearing tree stands humbly bowed. A water laden mountain moves low in the sky, by its weight. Thus is the behaviour of great people when in prosperity. They do not get vain with it, but live humbly and be generous.
Using the above sloka, the poet further says that the burdens of generosity do not affect a great man. Poet uses the example of fruit bearing trees, flowing rivers etc to show that it is a very natural behaviour.
.
No comments yet.